Ο Δεκαπεντάυγουστος εκτός από θρησκευτική εορτή αποτελεί και εθνική καθώς δίνει σε όλους του Έλληνες την ευκαιρία να τιμήσουν τους ήρωες του αντιτορπιλικού Έλλη που βυθίστηκε μετά από την ύπουλη ενέργεια των Ιταλών ανήμερα της γιορτής το 1940, ξεκινώντας την εποποιία του ’40.

 Ενώ το καταδρομικό του ελληνικού πολεμικού ναυτικού «ΈΛΛΗ» (παλαιού τύπου, ταχύτητας 20 κόμβων την ώρα, οπλισμού 2 πυροβόλων των 152 χλστμ., 4 των 102 χλστμ. και 2 των 76 χλστμ., εκτοπίσματος 2.115 τόν. και με πλήρωμα 232 άναδρες) ναυλοχούσε, με τον επίσημο μεγάλο σημαιοστολισμό του, στο λιμάνι του νησιού, με κυβερνήτη τον Πλοίαρχο Χατζόπουλο, δέχθηκε ξαφνική και απρόσμενη επίθεση, πριν προλάβει να προβάλει οποιαδήποτε αντίδραση.

 

 

Τα γεγονότα είχαν εξελιχθεί ως εξής: Περί τις 8.30 το πρωί, και λίγο πριν αρχίσει η περιφορά της Εικόνας της Παναγίας, ακούστηκε ένας υπόκωφος συριγμός, από το βυθό της θάλασσας, που μέσα σε δευτερόλεπτα κατέληξε σε έκρηξη, στα ύφαλα του «ΈΛΛΗ». Κι ενώ το πλοίο τρανταζόταν από την πρώτη τορπίλη που το είχε πλήξει, βρέθηκε πνιγμένο στους καπνούς, με είκοσι μέλη του πληρώματος, που εκείνη τη στιγμή ήταν στο κατάστρωμα, στη θάλασσα. Λίγα λεπτά αργότερα ακολούθησε δεύτερη τορπίλη, που τίναξε τα νερά του λιμανιού σε ύψος 30 μ., κι ύστερα τρίτη, που έπληξε την προκυμαία. Το σκάφος, βαρύτατα τραυματισμένο στο κέντρο, είχε τη χαριστική του βολή από την προκληθείσα έκρηξη του λεβητοστασίου του, το οποίο και μετέδωσε τη φωτιά σε μεγάλο τμήμα του πλοίου. Το πλήρωμα πρόλαβε και έκλεισε μερικά στεγανά, αλλά, τελικά, το «ΈΛΛΗ» έλαβε κλίση προς τη μια πλευρά, γωνίας 10-15°.

 

Παρά τη σύγχυση που είχε προκληθεί, ο κυβερνήτης μπόρεσε να διατηρήσει την ψυχραιμία του και να καθοδηγήσει το πλήρωμα προς τις επιβαλλόμενες ενέργειες, με τις οποίες και κατορθώθηκε να διασωθούν οι τραυματίες των μηχανοστασίων. Οι προσπάθειες, ωστόσο, κατάσβεσης της πυρκαγιάς και ρυμούλκησης του σκάφους δεν απέδωσαν, και το «ΈΛΛΗ», τελικά, βυθίστηκε, μια ώρα και ένα τέταρτο ακριβώς μετά την πρώτη βολή, και λίγα λεπτά μετά την εγκατάλειψη του, κατά διαταγή του κυβερνήτη, από το πλήρωμα. 

 

Οι στιγμές ήταν δραματικές, το δε πλήθος που παρακολουθούσε την όλη τραγωδία από τη στεριά δεν ήξερε πώς να αντιδράσει και να βοηθήσει. Η πανηγυρική ατμόσφαιρα μεταβλήθηκε με μιάς σε βαρύ πένθος και η τελετή παρ’ ολίγο να ματαιωθεί. Στην Αθήνα, εξάλλου, η είδηση, που μεταδόθηκε αμέσως, όσο κι αν καταβλήθηκε προσπάθεια αποφυγής εντυπώσεων, προκάλεσε μεγάλη αναταραχή. Ο πρωθυπουργός, πάντως, έδωσε αμέσως εντολή να συνεχιστεί η τελετή και να πραγματοποιηθεί η προγραμματισμένη λιτανεία, για δε την επιστροφή των προσκυνητών απέστειλε ειδική νηοπομπή επιβατικών πλοίων με την προστασία των αντιτορπιλικών «Βασιλιάς ΓΕΩΡΓΙΟΣ» και «Βασίλισσα ΟΛΓΑ», υπό τον Αρχηγό Στόλου, Υποναύαρχο Καββαδία.

Ακολουθούν τα ονόματα των πεσόντων:

1. ΑΡΧΙΚΕΛΕΥΣΤΗΣ (ΠΥΡ) Π. ΚΑΤΣΑΙΤΗΣ

2. ΚΕΛΕΥΣΤΗΣ (ΑΡΜ) Χ. ΤΣΙΡΙΓΩΤΗΣ

3. ΚΕΛΕΥΣΤΗΣ (ΜΗΧ) Ν. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

4. ΥΠΟΚΕΛΕΥΣΤΗΣ Β’ (ΜΗΧ) Ι. ΜΑΝΤΟΥΒΑΛΟΣ

5. ΝΑΥΤΗΣ (ΘΕΡΜ) Ι. ΑΝΕΤΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ

6. ΝΑΥΤΗΣ (ΘΕΡΜ) Γ. ΓΡΙΒΑΣ

7. ΝΑΥΤΗΣ (ΘΕΡΜ) Α. ΚΑΛΛΙΑΣ

8. ΝΑΥΤΗΣ (ΘΕΡΜ) Ι. ΜΠΟΝΟΣ

9. ΝΑΥΤΗΣ (ΘΕΡΜ) Δ. ΤΟΜΑΡΑΣ

10. ΝΑΥΤΗΣ (ΘΕΡΜ) Μ. ΠΕΤΤΑΣ

 

 

Η ψυχή της Έλλης που δεν κατάφερε το άνανδρο χέρι που την βύθισε να την πνίξει, ξεχύθηκε στην Ελλάδα κι ατσάλωσε τις ψυχές των Ελλήνων, που λίγο αργότερα έγραφαν χρυσές σελίδες ηρωϊσμού στα βουνά της Ηπείρου, στέλνοντας τους εισβολείς Ιταλούς στη θάλασσα!